
Blog
Opal Lee, Granmè Juneteenth
Blog pa Ricardo Martinez, Direktè Egzekitif GLAD Law (li menm/li menm)
Nan moman gwo pwoblèm, mwen gen tandans pou m fouye anndan m. Mwen sèten se yon mekanis defans ki pwoteje m kont enkyetid, strès, sitiyasyon entèlektyalizasyon, lapenn ak angwas. Nan kalmi, nan kontemplasyon solanèl mwen an, mwen chèche enspirasyon pou retire m anba defi, desepsyon ak trayizon ke mond lan voye sou mwen.
Yè, apre brize kè Skrmetti desizyon te anonse, mwen te bezwen tan pou m rasanble panse m yo, pou m peye atansyon sou reyaksyon kò m, epi pou m fouye byen fon pou m rasire tèt mwen ke malgre pèt nou te sibi a, mwen pa “predi goumen sou genyen.”
Katalis ki te enspire m pou m leve tèt mwen fwa sa a se te Opal Lee. Yo konnen li kòm "granmè Juneteenth." Li se yon Teksasyen (li fèt nan ti vil Marshal), yon pwofesè lekòl retrete, yon manm konsèy administrasyon National Juneteenth Observance Foundation (NJOF), epi yon òganizatè.
Pandan plizyè dizèn ane, li te defann etablisman Juneteenth kòm yon jou ferye federal. An 2016, a 88 an, li te kòmanse yon mache 2.5 mil chak ane pou atire plis atansyon piblik la sou koz la. Dire mache a senbolize dezan edmi li te pran pou nouvèl emansipasyon an rive nan Texas. An menm tan, li te kòmanse yon petisyon pou montre sipò piblik la pou selebrasyon Juneteenth kòm yon jou ferye. Yon ane apre, an 2017, Opal te mache 1,400 mil pou rive Washington DC – li te pote 1.5 milyon siyati bay Kongrè a pou sipòte Juneteenth.
Opal dekri tèt li kòm yon 'ti dam granmoun ak tenis k ap foure bouch li nan zafè tout moun.' Men, reyalite a se ke efò ak enpak li yo santi toupatou. Apwòch li, defini pa pasyans li, kreyativite li, pèspektiv istorik li ak karisma li, te galvanize Texans yo. Li te gen yon nouvo lide, li te konsakre tan li, lanmou, epi li te defann prensip ke Amerik te fonde sou: Libète. Mesaj li a te senp epi efikas – li te mennen l rive jis nan Mezon Blanch lan kote, nan dat 17 jen 2021, Prezidan Biden te siyen lwa Juneteenth National Independence Day Act la ki fè Juneteenth tounen yon jou ferye federal. Siksè li pa t rive nan yon sèl jou.
Kidonk, kijan Opal Lee te fè pouse m soti nan refleksyon mwen an? Mwen te konsantre sou leson istwa li te anseye m yo.
- Yon tan lontan ki fè mal ka nouri yon avni pwisan: Yon foul moun ki t ap defann sipremasi blan te boule kay li a nan dat 19 jen 1939 lè li te gen 12 an. Olye pou l te kite eksperyans douloure sa a vin yon baryè pou l te defann li, li te konsantre epi reprann dat sa a pou ede moun yo reyini ansanm pou yo konprann enpòtans Juneteenth.
- Tenasite, pèseverans, ak kreyativite gen pouvwa pou kreye chanjman: Malgre ke echèk nou yo reyèl, yo pa janm fini istwa a. Nou kontinye avanse, amelyore estrateji konkrè nou yo epi devlope nouvo taktik pou motive moun pou kreye chanjman ki gen sans ak dirab. Kou a kapab chanje e li pral chanje.
- Nou fè plis bagay ansanm pase apa: Opal Lee toujou di pèsonn pa lib toutotan nou tout pa lib. Madan Lee pa ap preche pawòl san sans; li kwè sa. Li konprann pouvwa kominote a. Menm jan ak nou. Nou fè pati yon pi gwo antye – epi tankou tout patnè jistis sosyal nou yo, nou kontribye nan kolektif la nan domèn espesyalite nou yo – nou konvèje nan fason estratejik pou pwoteje pi bon bagay nan peyi sa a – tankou idantite miltifasèt entèseksyonèl nou yo.
Pèseverans, tenasite Opal Lee, ak fason li montre lanmou li te montre l te fè m sonje ke nou dwe rete fèm nan angajman nou pou nou reyalize jistis ak egalite – kèlkeswa echèk yo.
Anplis leson li te anseye m yo, gen anpil bagay pou nou reflechi sou yo pandan n ap selebre Juneteenth jodi a.
Jou sa a, lè yo te libere dènye zansèt afriken esklav yo, yo te pwomèt yo yon pakèt dwa (ke yo rele 12 libète yo). Libète sa yo tankou libète pèsonèl, aksè a edikasyon, dwa a pwoteksyon legal, libète sikilasyon, aksè a swen sante pa toujou respekte pou Ameriken Nwa yo, e kounye a, gwoup majinalize yo tankou moun transganr yo refize yo menm jan an tou.
Pandan n ap regrèt desizyon Skrmetti a, an nou rekonèt tou inegalite kontinyèl ki egziste depi lontan nan peyi sa a pou Ameriken Nwa yo. Ann rekonèt tou ke lit nou an lye ansanm. Ann selebre tou rezistans, pèseverans, viktwa sot pase yo, ak leson nou te aprann yo.
Batay la fini depi lontan. Nou gen yon puisans san limit. Epi jan Opal ta di a "chak moun gen yon wòl pou yo jwe."
Aprann plis bagay sou eritaj Opal Lee nan Fort Worth Texas, nan videyo sa a sou travay lavi li ak lavni Mize Nasyonal Juneteenth la.